فایل robots.txt چیست ؟

در دنیای امروز که موتورهای جستجو بخش مهمی از اینترنت را تشکیل می‌دهند، مدیریت صحیح دسترسی آن‌ها به صفحات مختلف یک وب‌سایت برای بهبود عملکرد و افزایش رتبه‌بندی اهمیت زیادی دارد. با استفاده از فایل robots.txt، صاحبان وب‌سایت‌ها می‌توانند کنترل دقیقی بر روی دسترسی ربات‌های موتورهای جستجو داشته باشند و از نمایش صفحات حساس جلوگیری کنند. در این مقاله به بررسی کامل فایل robots.txt و دستورالعمل‌های آن خواهیم پرداخت. این فایل همچنین می‌تواند نقش مهمی در پشتیبانی وردپرس و بهینه‌سازی سایت‌های وردپرسی ایفا کند.

چرا فایل robots.txt استفاده می‌شود؛ نقش حفاظت از منابع وب‌سایت

فایل robots.txt به موتورهای جستجو اعلام می‌کند که کدام بخش‌های یک وب‌سایت قابل دسترسی هستند و کدام بخش‌ها باید از دسترس آن‌ها خارج باشند. این فایل به‌ویژه برای صفحاتی مانند داشبورد ادمین یا صفحات خصوصی و حساس اهمیت دارد. با محدود کردن خزیدن موتورهای جستجو در این بخش‌ها، می‌توان از نمایش ناخواسته آن‌ها در نتایج جستجو جلوگیری کرد.

ساختار فایل robots.txt؛ دستورهای مهم و کاربردی

فایل robots.txt معمولاً در ریشه‌ی سایت قرار می‌گیرد و از دستورات ساده‌ای تشکیل شده است. هر دستور شامل دو بخش اصلی است:

• User-agent: که مشخص می‌کند کدام موتور جستجو اجازه خزیدن دارد.
• Allow/Disallow: که مشخص می‌کند کدام صفحات یا پوشه‌ها برای موتورهای جستجو قابل دسترسی هستند یا خیر.
• در فایل robots.txt چندین نوع دستورالعمل وجود دارد که به شما این امکان را می‌دهد تا رفتار موتورهای جستجو در وب‌سایت خود را کنترل کنید. در اینجا به بررسی مهم‌ترین دستورالعمل‌ها می‌پردازیم:
• . User-agent
• دستورالعمل User-agent مشخص می‌کند که کدام موتور جستجو یا ربات (مانند Googlebot یا Bingbot) باید به دستورات فایل robots.txt توجه کند. می‌توانید برای هر موتور جستجو دستورات خاصی تعیین کنید یا با استفاده از علامت ستاره (*) دستورات را به تمام ربات‌ها اعمال کنید.

User-agent: *
Disallow: /private/

در این مثال، تمام ربات‌ها از دسترسی به پوشه /private/ منع می‌شوند.

2. Disallow

دستور Disallow به موتورهای جستجو اعلام می‌کند که یک مسیر خاص از وب‌سایت نباید خزیده شود. شما می‌توانید از این دستور برای جلوگیری از دسترسی به فایل‌ها، پوشه‌ها یا صفحات خاص استفاده کنید.

User-agent: Googlebot
Disallow: /admin/

در این مثال، ربات گوگل (Googlebot) از دسترسی به پوشه /admin/ محروم می‌شود.

3. Allow

دستور Allow برای تعیین مسیرهایی استفاده می‌شود که باید برای خزیدن موتورهای جستجو آزاد باشند. معمولاً این دستور همراه با Disallow برای مجاز کردن دسترسی به زیرپوشه‌های خاص استفاده می‌شود.

User-agent: *
Disallow: /images/
Allow: /images/public/

در این مثال، تمام ربات‌ها از دسترسی به پوشه /images/ منع می‌شوند، اما مجاز به دسترسی به زیرپوشه /images/public/ هستند.

4. Crawl-delay

این دستور به موتورهای جستجو می‌گوید که بین درخواست‌های خزیدن خود چه مدت زمانی صبر کنند. این کار به کاهش فشار بر سرورهای شما کمک می‌کند، به خصوص اگر وب‌سایت شما ترافیک سنگینی داشته باشد.

User-agent: Bingbot
Crawl-delay: 10

در این مثال، ربات بینگ (Bingbot) باید 10 ثانیه بین هر خزیدن صبر کند.

5. Sitemap

دستور Sitemap به موتورهای جستجو اعلام می‌کند که نقشه سایت شما کجاست. این دستور به آن‌ها کمک می‌کند تا راحت‌تر تمام صفحات سایت را پیدا و ایندکس کنند.

Sitemap: https://example.com/sitemap.xml

در این مثال، نقشه سایت در آدرس sitemap.xml قرار دارد و ربات‌ها می‌توانند از این طریق تمام صفحات را پیدا کنند.

6. Host

این دستور عمدتاً در برخی موتورهای جستجو مانند Yandex استفاده می‌شود و به آن‌ها اعلام می‌کند که کدام دامنه اصلی را باید خزیده و ایندکس کنند، به ویژه اگر وب‌سایت شما روی چندین دامنه در دسترس باشد.

Host: www.example.com

در این مثال، موتورهای جستجو باید دامنه www.example.com را به عنوان دامنه اصلی در نظر بگیرند.

7. Wildcard (*)

علامت ستاره (*) به عنوان یک نشانگر عمومی در فایل robots.txt استفاده می‌شود و به معنی “همه چیز” است. به عنوان مثال، می‌توان از این علامت برای اشاره به همه‌ی ربات‌ها یا تمام مسیرها و فایل‌ها در یک پوشه استفاده کرد.

User-agent: *
Disallow: /private/*

در این مثال، همه‌ی ربات‌ها از دسترسی به هر چیزی که در پوشه /private/ است، منع می‌شوند.

8. Dollars Sign ($)

علامت دلار ($) به معنای پایان یک URL است. از آن برای مشخص کردن فایل‌های خاصی که نمی‌خواهید ربات‌ها آن‌ها را خزیده یا ایندکس کنند، استفاده می‌شود.

User-agent: *
Disallow: /*.pdf$

در این مثال، همه‌ی ربات‌ها از دسترسی به هر فایل با پسوند .pdf منع می‌شوند.

بهترین روش‌ها در استفاده از robots.txt؛ بهینه‌سازی عملکرد موتورهای جستجو

• استفاده صحیح از فایل robots.txt می‌تواند به بهبود سئو کمک کند. با این حال، باید از اشتباهات رایجی مانند مسدود کردن تصادفی کل سایت یا جلوگیری از ایندکس شدن صفحات مهم خودداری کنید. برای مثال، نباید فایل‌های مهم CSS و JavaScript را مسدود کنید، زیرا این کار می‌تواند درک موتورهای جستجو از ساختار سایت را مختل کند.

بررسی چند مثال واقعی؛ تحلیل فایل‌های robots.txt از وب‌سایت‌های مشهور

• با نگاه به فایل robots.txt سایت‌های مشهور می‌توان نکات مفیدی را دریافت. به عنوان مثال، سایت‌های بزرگ معمولاً با استفاده از دستورات Disallow صفحات داخلی مانند پنل مدیریت یا فایل‌های خصوصی را مسدود می‌کنند. در عین حال، دستورات Sitemap نیز به طور گسترده برای بهبود سرعت ایندکس شدن صفحات جدید استفاده می‌شود.

Sitemap: https://example.com/sitemap.xml
Crawl-delay: 10

تست و عیب‌یابی فایل robots.txt؛ اطمینان از عملکرد صحیح

• برای اطمینان از این که فایل robots.txt به درستی عمل می‌کند، می‌توان از ابزارهای آنلاین مختلف استفاده کرد. این ابزارها فایل شما را بررسی کرده و در صورت وجود مشکلات، آن‌ها را به شما گزارش می‌دهند. همچنین، بررسی منظم فایل و به‌روزرسانی آن می‌تواند از مشکلات احتمالی جلوگیری کند.
• جمع‌بندی
• فایل robots.txt یکی از ابزارهای کلیدی در مدیریت و بهینه‌سازی وب‌سایت است. این فایل با کنترل دسترسی موتورهای جستجو به بخش‌های مختلف سایت می‌تواند نقش مهمی در بهبود سئو و افزایش کارایی سایت داشته باشد. استفاده صحیح از این فایل، همراه با آزمایش و به‌روزرسانی‌های منظم، می‌تواند به صاحبان وب‌سایت کمک کند تا عملکرد بهتری داشته باشند و تجربه کاربری بهتری را ارائه دهند.

منابع : https://www.cloudflare.com – https://developers.google.com